Συχνά λέμε εκφράσεις που στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε ακριβώς από που προήλθαν ή ακόμα και την σημασία τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ρήση «Πήγε σαν το σκυλί στο αμπέλι», όταν θέλουμε να πούμε πως κάποιος άνθρωπος έφυγε από τη ζωή, χωρίς τη βοήθεια των συνανθρώπων του.
Τα τρία σενάρια για την προέλευση της έκφρασης είναι:
1. Στα 1616, ο ισπανικός στόλος προσπάθησε ν” αποβιβαστεί στα παράλια της Αλβανίας και ο ο Ισπανός ναύαρχος είχε συνεννοηθεί με τους χριστιανούς, για να τον βοηθήσουν. Αλλά η επιχείρηση προδόθηκε από κάποιον Τουρκαλβανό, τον Μεμέτ Μπόγος, ένα φοβερό εγκληματία, που τον φοβόταν ολόκληρη η περιοχή.
Οι περισσότεροι κάτοικοι πιάστηκαν κι εκτελέστηκαν, ενώ έγδαραν ζωντανό τον αρχιεπίσκοπο Τρίκκης Διονύσιο. Οι συγγενείς των θυμάτων, μόλις συνήλθαν από τη συμφορά, άρχισαν να κυνηγούν τον προδότη, για να τον τιμωρήσουν αλλά εκείνος κρυβόταν καλά και δεν μπορούσαν να τον βρουν. Ο Μπογάς είχε ένα σκυλί, που το λάτρευε. Ένα πρωί το έπιασαν και το κρέμασαν μέσα στο αμπέλι του αφεντικού του, για να τον εκδικηθούν. Γρήγορα, όμως, κατάλαβαν ότι το ζώο δεν τους έφταιξε σε τίποτα και πήγαν να το ξεκρεμάσουν… αλλά το σκυλί είχε ψοφήσει.
2. Όταν ωριμάσουν τα σταφύλια, τα άγρια ζώα κατεβαίνουν από το βουνό και καταστρέφουν τις σοδειές. Οι παραγωγοί πολλές φορές αναγκάζονταν να σκοτώνουν τα ζώα, προστατεύοντας τις σοδειές. Καμιά φορά, επειδή και του σκύλου του αρέσουν τα σταφύλια, ο γεωργός, που δε γνώριζε ποιος κουνιέται μέσα στ” αμπέλι, πυροβολούσε και σκότωνε το σκύλο. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των σκύλων δεν μπορούσαν να διεκδικήσουν αποζημίωση.
3. Η έκφραση το πιθανότερο προέρχεται από την γνωστή τοξική δράση που έχουν τα σταφύλια πάνω στους σκύλους. Τα σταφύλια σε μικρές ποσότητες δεν τους πειράζουν, σε μεγάλες ποσότητες όμως είναι πολύ δηλητηριώδη και προκαλούν νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο. Το ίδιο και οι σταφίδες.
