4 χρήσιμες συμβουλές που θα σημάνουν ανακωχή στον «αιώνιο» πόλεμο ανάμεσα στην αγαπημένη σας γάτα και τα έπιπλά σας.
Τα νύχια της γάτας, όπως και τα δόντια της, είναι όπλα που της χάρισε η φύση για την επιβίωσή της. Τα μπροστινά πόδια έχουν 5 νύχια, τα πίσω 4 ή 5, ενώ δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο της πολυδακτυλίας, δηλαδή γατιών με 7 νύχια σε κάθε άκρο. Τα νύχια βρίσκονται σε θήκες από δέρμα και γούνα γύρω από τα μαξιλαράκια της πατούσας και μπαινοβγαίνουν κατά βούληση. Έτσι δεν φθείρονται άσκοπα και κάνουν τη γάτα αθόρυβη όταν πλησιάζει τη λεία της. Τα μπροστινά νύχια είναι πιο μυτερά από τα πίσω και είναι αυτά κυρίως που τη βοηθούν στην άμυνα, στο κυνήγι, στο σκαρφάλωμα, στον καθαρισμό, ακόμα και στο μασάζ. Στα μπροστινά πόδια, στο εσωτερικό μέρος των καρπών, υπάρχει μια μικρή προεξοχή σαν έκτο δάχτυλο. Αυτό πιστεύεται ότι βοηθά το ζώο να μην ολισθαίνει όταν εκτελεί μεγάλα άλματα.
Άγρια ένστικτα
Οι γάτες που ζουν σε εξωτερικούς χώρους φθείρουν τα νύχια τους φυσιολογικά, σκαρφαλώνοντας σε δέντρα και περπατώντας σε σκληρές επιφάνειες. Για να τα ακονίσουν, επιλέγουν σταθερά ξύλα με κάθετη επιφάνεια, π.χ. δέντρα, μπήγουν τα νύχια και τα τραβάνε προς τα πίσω. Η παλιά στιβάδα αφαιρείται και δίνει τη θέση της σε αστραφτερά, κοφτερά νύχια, έτοιμα για νέες περιπέτειες.
Τι γίνεται όμως με τις γάτες που ζουν σε διαμερίσματα και γρατσουνάνε με μανία καναπέδες, χαλιά και ταπετσαρίες; Για να βρούμε τη λύση, θα πρέπει να κατανοήσουμε γιατί το κάνουν. Το γρατσούνισμα είναι άσκηση και διασκέδαση. Οι γάτες, ως γνήσια αιλουροειδή, έχουν διατηρήσει τα περισσότερα από τα άγρια ένστικτά τους. Σύμφωνα με αυτά, χρειάζονται κοφτερά νύχια για το κυνήγι, άσχετα αν τους παρέχετε την τροφή στο πιάτο. Οι έντονες κινήσεις για το ακόνισμα των νυχιών είναι εξαιρετική άσκηση, καθώς δουλεύουν όλοι οι μύες του κορμιού. Ακόμα, οι αδένες που βρίσκονται στα μαξιλαράκια των ποδιών εκκρίνουν οσμές, οπότε οριοθετούν την περιοχή τους αντί για ψέκασμα με ούρα. Οσο πιο ανασφαλής είναι μια γάτα, τόσο περισσότερο θέλει να αφήσει τη μυρωδιά της στο χώρο με το ξύσιμο των νυχιών. Υπάρχει και η περιέργεια που χειροτερεύει την κατάσταση. Μια ταπετσαρία λίγο ξηλωμένη ή ένας καναπές με μερικά ξέφτια είναι πολύ ενδιαφέρον παιχνίδι. Η ανία μπορεί επίσης να την οδηγήσει σε φθορές των επίπλων χωρίς λόγο, όταν π.χ. κανείς δεν της δίνει σημασία και πρέπει κάπως να εκτονωθεί.
Και τώρα τι κάνουμε;
Αφού κατανοήσουμε ότι είναι στη φύση της γάτας να ακονίζει τα νύχια της, πρέπει να δώσουμε μια διέξοδο σε αυτή την ανάγκη.
1. Το ονυχοδρόμιο είναι η καλύτερη λύση. Στο εμπόριο κυκλοφορούν από απλά, που είναι κεκλιμένες ή κάθετες επιφάνειες για να ευχαριστιέται η γάτα το ξύσιμο, μέχρι πολύπλοκες κατασκευές που μπορούν να καταλάβουν ένα ολόκληρο δωμάτιο.
Για τη γνωριμία, στην αρχή τρίβετε μαλακά τις πατούσες της στο ονυχοδρόμιο από πάνω προς τα κάτω, ώστε να αφήσει τη μυρωδιά της και να μάθει τι θέλετε να κάνει. Αν ξύσει αλλού, την παίρνετε μαλακά πίσω στο ονυχοδρόμιο και την ενθαρρύνετε να ξύσει εκεί. Επειδή οι γωνίες του καναπέ μοιάζουν με δέντρα, υπάρχουν ονυχοδρόμια που βιδώνουν εκεί για να τους προστατέψουν. Το θεωρώ ακραίο μια και προστατεύει τον συγκεκριμένο καναπέ, αλλά αφήνει έρμαιο στα νύχια της τους υπολοίπους – τώρα και στο μέλλον.
2. Η γάτα πρέπει να αισθάνεται κυρίαρχος του σπιτιού για να μην έχει ανάγκη να αφήνει τη μυρωδιά της με το ξύσιμο των νυχιών. Να έχει θέσεις για να ξαπλώνει ψηλά, ώστε να ξεκουράζεται και να επιβλέπει το χώρο, πράγμα που θα της δώσει ξενοιασιά. Μπορείτε ακόμα να της χαρίσετε αυτοπεποίθηση εξαπλώνοντας τη μυρωδιά της. ∆οκιμάστε να σκουπίσετε με ένα καθαρό πανί το πρόσωπό της και με αυτό να περάσετε τα σημεία όπου τρίβεται ή ξύνει. Οι αδένες στα μάγουλα της γάτας εκκρίνουν μια δυνατή μυρωδιά κι έτσι τη βοηθάτε να εξαπλωθεί στο σπίτι. Τα καινούργια έπιπλα κινδυνεύουν περισσότερο από καταστροφές μέχρι να πάρουν τη μυρωδιά της.
3. Τα παιχνίδια είναι απαραίτητα για να την κρατάνε σε εγρήγορση και να μην πλήττει. Η γάτα είναι ζώο κυνηγιάρικο και η ανία ενός διαμερίσματος μπορεί να τη στρέψει ενάντια στα έπιπλά σας. Κορδέλες, κουκλάκια, μπαλάκια, ακόμα και από αλουμινόχαρτο, είναι τέλεια. Ακόμα καλύτερο, όμως, είναι να ασχολείστε εσείς με το παιχνίδι της.
4. Το κόψιμο των νυχιών μειώνει την επιθυμία της να γρατσουνά και μπορεί να γίνεται κάθε 10 – 15 ημέρες. Τα νύχια των πίσω ποδιών μεγαλώνουν πιο αργά. Για εύκολο κόψιμο χρησιμοποιήστε το νυχοκόπτη για γάτες ή το ειδικό ψαλιδάκι με κοντές αγκιστρωτές λεπίδες. Αν συνηθίσει τη διαδικασία από μικρή, το κόψιμο γίνεται παιχνιδάκι. Την πλησιάζετε ήρεμα, συνήθως όταν ξαπλώνει, και κάθεστε δίπλα στα δεξιά της αν είστε δεξιόχειρας. Με το αριστερό χέρι πιάνετε το μπροστινό πόδι της γάτας, με τον αγκώνα ακινητοποιείτε το σώμα της, ενώ ο καρπός σας είναι πάνω από το σβέρκο της. Πιέζετε μαλακά την πατούσα να βγουν τα νύχια και κόβετε μόνο την άκρη και ποτέ τη ροζ περιοχή! Eίναι σάρκα που εισχωρεί στο νύχι και θα της προκαλέσετε πόνο και αιμορραγία. (Προσοχή, δεν κόβουμε ποτέ τα νύχια γατιών που βγαίνουν έξω, γιατί γίνονται ευάλωτα.)
Παράνομη η αφαίρεση νυχιών
Κάποιοι ιδιοκτήτες, κυρίως στις ΗΠΑ, ζητούν από κτηνιάτρους την πλήρη αφαίρεση των νυχιών. Tα άτυχα ζώα υπόκεινται σε μια μεγάλη επέμβαση, παίρνουν νάρκωση, παυσίπονα και φυσικά κινδυνεύουν από μολύνσεις. Το χειρότερο όμως είναι ότι η αφαίρεση επηρεάζει το χαρακτήρα τους, κάνοντάς τα ανασφαλή και δύστροπα. Φυσιολογικά οι γάτες γρατσουνάνε όταν προκαλούνται κι αυτό τις απαλλάσσει από το στρες. Επιπλέον, για να αμυνθούν χωρίς νύχια γίνονται επιρρεπείς στο δάγκωμα.
Στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η αφαίρεση νυχιών θεωρείται ακρωτηριασμός και είναι παράνομη πράξη. Σύμφωνα με το νόμο 2017 του 1992 -στην ουσία πρόκειται για επικύρωση της ευρωπαϊκής σύμβασης για την προστασία των ζώων συντροφιάς- η αφαίρεση νυχιών επισύρει ποινές φυλάκισης και χρηματικό πρόστιμο.
Προσοχή: ∆εν κόβουμε ποτέ τα νύχια γατιών που βγαίνουν έξω, γιατί γίνονται ευάλωτα.