Τα τσιμπούρια (κρότωνες) είναι εξωπαράσιτα και ανήκουν στα αραχνοειδή. Αναλόγως του είδους (Ευρώπη: Ixodes Ricinus, Τουρκία-Ασία: Hyalomma, κλπ) μεταδίδουν ασθένειες όπως τη νόσο του Lyme (μπορρελίωση) και την εγκεφαλίτιδα (δάγκειος ή αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας – Κονγκό). Τα ενήλικα τσιμπούρια έχουν οκτώ πόδια και στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα ενεργά το διάστημα από τις αρχές Μαρτίου μέχρι και το τέλος Νοεμβρίου.
Επειδή τα δήγματα των τσιμπουριών είναι γενικά ανώδυνα, ένα τσιμπούρι μπορεί να γίνει αντιληπτό αρκετό χρόνο αφού προσκοληθεί. Είναι σημαντικό να αφαιρεθεί το τσιμπούρι όσο το δυνατό νωρίτερα, καθώς μελέτες έχουν δείξει πως οι διάφοροι νοσογόνοι παράγοντες σπανίως μεταδίδονται εφόσον το τσιμπούρι έχει παραμείνει για λιγότερο από 24 ώρες, ενώ αντίθετα, ο κίνδυνος μετάδοσης αυξάνεται αρκετά μετά από 24 ώρες και ακόμα περισσότερο μετά από 48 ώρες.
Τι να μην κάνετε (αναποτελεσματικές & επικίνδυνες μέθοδοι που αυξάνουν τις πιθανότητες μόλυνσης):
- Μην επιθέσετε ουσίες όπως οινόπνευμα, πετρέλαιο, ξυλοκαϊνη, ασετόν, λάδι, κλπ επάνω στο τσιμπούρι, καθώς αυτό αυξάνει τις πιθανότητες το τσιμπούρι να εγχύσει σίελο μαζί με μικρόβια και τοξίνες στο δέρμα σας
- Μην επιθέσετε κάτι ζεστό επάνω στο τσιμπούρι και μην το κάψετε όσο είναι προσκολλημένο
- Μην πιέσετε ή συνθλίψετε το σώμα του τσιμπουριού πριν την αφαίρεσή του από το δέρμα
- Μην αγγίζετε το τσιμπούρι με γυμνά χέρια
- Μην χρησιμοποιήσετε αιχμηρή λαβίδα ή αιχμηρό τσιμπιδάκι.
Προτιμότερο και ασφαλέστερο πάντα είναι να αφαιρεί γιατρός το τσιμπούρι.Τις πρώτες ώρες συνήθως το τσιμπούρι παραμένει στην επιφάνεια του δέρματος και μπορείτε να το απομακρύνετε μόνοι σας ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες στο βίντεο που ακολουθεί. Εάν το τσιμπούρι έχει μπει βαθιά μέσα στο δέρμα σας (συνήθως μετά από 1-2 ημέρες παραμονής), χρειάζεται απαραιτήτως να το αφαιρέσει γιατρός, ώστε να αφαιρέσει όλα τα τμήματά του, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση.
Πως να αφαιρέσετε σωστά το τσιμπούρι:
Ο ασθενής θα πρέπει να παρακολουθεί την πιθανή εμφάνιση τοπικών ή γενικότερων συμπτώματων. Η προληπτική λήψη αντιβιοτικών μετά την αφαίρεση του τσιμπουριού δεν συνιστάται.
Πρόληψη: εάν πρόκειται να ταξιδέψετε σε περιοχές που γνωρίζετε ότι βρίθουν από τσιμπούρια, τα παρακάτω μπορούν να σας προστατέψουν:
- Η κάλυψη του σώματος με μακριά μανίκια, ψηλές κάλτσες, παντελόνι (μέσα στις κάλτσες) και σκουφάκι είναι ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος προστασίας. Προτιμήστε ανοιχτόχρωμα ρούχα για να διακρίνετε εύκολα τα τσιμπούρια.
- Μετά τη βόλτα στην ύπαιθρο επιβάλεται, ειδικά στα παιδιά, ο εντατικός και προσεκτικός σωματικός έλεγχος αφού τα τσιμπούρια συνηθίζουν να περπατάνε για κάποιες ώρες πάνω στο σώμα πριν επιλέξουν το μέρος όπου θα εγκατασταθούν. Στο σωματικό έλεγχο πρέπει οπωσδήποτε να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο κεφάλι (και πίσω από τα αυτιά), όπου λόγω των τριχών το τσιμπούρι παραμένει συχνά κρυμένο κάνοντας τον κύκλο του μέχρι να πέσει μόνο του, χωρίς ο ξενιστής να καταλάβει την παρουσία του.
- Μπορείτε να επαλείψετε το δέρμα σας με εντομοαπωθητικά που περιέχουν τουλάχιστον 30% DEET (diethyl toluamide) ή τα ρούχα σας με εντομοκτόνα περμεθρίνης (permethrin). Αν και πρόκειται για χημικές ουσίες με γενικά χαμηλή τοξικότητα για τον άνθρωπο πρέπει να επιστήσουμε εδώ ιδιαίτερη προσοχή στην χρήση αφού μπορεί να εμφανιστεί μεγάλη ευαισθησία ή αντιδράσεις (ιδίως σε παιδιά και εγκύους).